Katalizör Arızası Nasıl Anlaşılır ? Arıza Belirtileri Nelerdir ?
Kötü koku, motor performansının azalması (çekişin düşmesi), kötü motor devirlenmesi, yüksek egzoz emisyon değerleri, fazla yakıt tüketimi gibi belirtiler; katalizörün arızalı olduğuna işaret eder.
Katalizörün çalışması, lamda (oksijen) sensörünün sinyalleriyle kontrol edilir. Lamda sensörü, egzoz gazının içerisinde bulunan oksijen miktarını algılayarak bir elektrik sinyali olarak ECU’ye bildirir.
Yeni nesil araçlarda iki adet lamda sensörü bulunmaktadır. Katalizörün hem önünde (girişinde) hem arkasında (çıkışında), birer tane adet lamda sensörü kullanılmaktadır.
Egzoz hattında iki tane oksijen (lambda) sensörü bulunur.
Katalizörden önceki 1. sensör; hava yakıt karışımının ayarlanmasını, motorun çalışmasının düzenlenmesini sağlar.
Katalizörden sonraki 2. sensör ise, katalitik konvertörün çalışmasını denetler. Katalizörün düzgün çalışıp çalışmadığını, zararlı gazları zararsız hale dönüştürüp dönüştüremediği kontrol eder ve ECU’ye bildirir. Bu sensörün lambda değer aralığı daha azdır. Bu sensör kaynaklı bir hata kodu alınırsa; katalitik konvertör arızalı olabilir.
Katalizör arızalandığında, sarı renkli motor arıza lambası (check engine) veya ayrı yanacaktır. Katalizörün arızalı olduğu bilgisi, lamda sensörü sayesinde anlaşılır.
Katalizörde görülen en yaygın arızalar: tıkanma-dolma, seramik petek yapıdaki etkin maddelerin erimesi ve özelliğini kaybetmesi veya seramik petek yapının gövde içinde kırılmasıdır.
Katalizörün içindeki petek yapı kırıldığında, motorun altından tıkır tıkır titreşimli sesler gelir. Bu durumda katalizör değiştirilmelidir. Kırılan parçalar egzoz borusunu tıkayabilir, egzoz gazı geri basınç miktarını arttırır ve motor çekişi düşerken, yakıt sarfiyatı artar.
Normal sağlıklı çalışan bir motorda katalitik konvertör tıkanmaz ve kirlenmez.